БАТА БЕРУ КІМНІҢ БОРЫШЫ?
8 жыл бұрын
9623
      Әңгіменің әлқиссасын әріден бастайын. Бұл тақырып көптен бері ойда жүр еді. Көптен бері дегенде, бес-алты жылдың көлемі ғой. Пісіп, жетілмегесін қалам тартуға асықпадым. Өйткені, көпке топырақ шашу, білімі таяздықтың белгісі. Десе де, дерек пен дәйекке қаныққаннан кейін жазуға бел будым. Қауым ел болғаннан соң ағайын-туыс, жақын-жуық, тамыр-таныс болады. Қуанышы болса қуанасың, қайғысы болса бөлісесің. Ауыл іші болғаннан кейін, көбіне-көп сүндет той, тұсаукесер, үйлену той не құдайы асқа жиі барамыз. Айтпағым, осы жиындардан байқаған бір базынам бар. Ол–бата беру салтына қатысты....
ШӘЙНЕК ПЕН ШЫРҒАЛАҢ
9 жыл бұрын
5230
Осы күнге дейін бір емес бірнеше бауырым базынасын жеткізді. Тыңдап көрсек, тақырып ауаны ортақ. Тарқата айтсақ, той-томалақ та ішімдік қою мәселесі. Жас жұбайлар алғашқы қуанышын Алланың тыйған нәрсесінен тыйылып, той жасағысы келеді. Алайда осы кезде ата-ана мен баласы арасында түсінісбеушілік туады. «Біз өзгенің тойында іштік. Енді олар біздікін ішуге келеді». «Құдадан ұят». «Қой қайдағыны айтпа, қоямыз». Мұндай көндіру сөздер ата-ана тарапынан ұлына қардай борайды. Қысқасы, Құдайын ұмытып, құданың көңілінен шығуға қарекет жасайды. Әрине, жиырма жасар...
Ораз ахунның парасаттылығы
9 жыл бұрын
4670
Ертеректе Ораз ахунның сыртта жүрген баласы шейіт болып, ол хабар күйеу баласы Қалжан ахунға тиіпті.  — Сіздер бекер жүрген жоқсыздар-ау, не айтпақ ойларыңыз бар, — депті. Сонда Алданазар: — Тақсыр, жоғалған алтын тауып алғандыкі ме, иесінікі ме? — депті. —Әрине, иесінікі. —       Онда сіздің тауып алған алтыныңызды иесі алды,- деген екен. Ораз ахун көзіне жас алып, өзін ұстай алмай қалыпты. Мұнысына Алданазар:  — Тақсыр, біз елге жылаған қазаға ауыр тиеді деп айтамыз, өзіңіз мұны бұзып отырсыз ғой, —...
Соңғы рет қашан аштыңыз?
9 жыл бұрын
4799
– Егер сізге арнайылап, хан сарайынан Патшаның атынан бір бума хат келді деген хабар жетсе, не істейсіз?– Әрине, үйге жеткенше асығамыз. Жеткесін ішін ашып, не жазылды екен деп оқуға асығамыз. Хош...Енді неге патшалардың патшасы Патша Құдай Құран-Кәрімді сізге арнайылап жібергенде оның ішін ашып оқуға құлықсыздық танытамыз? Тіптен ашып көрместен, жиһаздың жоғары жағына қоя саламыз. Жылына екі мәрте үй әктегенде сыртын сүртіп, шаңнан тазартып, қайта орнына қойып қоямыз. Яғни, Құранның сыртқы мұқабасына ғана құрмет көрсетудеміз. Бұл ой "Түркияда 40 жылда 120 080 қари...
Сын сағатындағы сабыр
9 жыл бұрын
4697
Бүгінде құдайы ас пен той-томалаққа бара қалсаң, әңгіме ауаны курстың көтерілуінен басталып, айдаладағы Барак басқаратын елден бірақ қайтады. Сауатты сөйлесе бір мейлі, құр дабыра. Долларды теледидардан көргені болмаса, өңінде пұлдамаған. Аста отырып, Патшаны ғайбаттап, қоғамды сынайды. Еш көңілі толмайды. Мұндайды қазақ «ат құлағынан арғыны көрмейтін көр соқыр» дейді. Бір отбасын басқара алмай отырып, билік басындағыларды тілдеу қалыпты жағдайға айналып барады. Біздің қоғамда дәл сондай ұмытшақтық дерт белең алған. Оның көрінісі–адамдар өткен тарихтан сабақ алмайды, бүгінгі...
Күле отырайық....
9 жыл бұрын
6554
Бірде әтеш пен арыстан дос болыпты. Арыстан досын жақсы көрген соң, жамандыққа қимайды екен. Содан екеуі келісіп алады. Арыстан әтешке: – Егер саған бір қауіп төнетін болса, талдың үстіне шығып азан шақыр, мен көмекке келемін–дейді. Бұл ой әтешке де ұнайды. Содан бір күні әтеш жалғыз келе жатса, оған қарсы алдынан қу түлкі жүгіріп келе жатады. Оның арам ойын бірден сезген әтеш, тезарада талға өрмелеп, азан шақырады. Азанды естіген арыстан досына қарай ала жүгіреді. Әлгі қу түлкі қоразға қарап: – Кел, жерге түс, бірге намаз оқимыз–дейді. Әтеш оған: – Қазір...
Маңдай термен табылған нәпақа
9 жыл бұрын
6005
Бірде әкесі бауыр еті баласының жалқаулығы мен жұмыссыздығына налып, адал еңбек етіп, ақша табуға үгіттейді. Алайда, баласы қулыққа басып, анасынан ақша алады. Кешкісін «жұмыс істеп келдім» деп, бала әкесіне ақша ұстатады. Әкесі ақшасын алып, жанып жатқан отқа тастайды. Түсінбеген баласы, басы салбыраған  күйі кетіп, келесі күні тағы осы әрекетін қайталайды. Яғни, анасынан ақша алып әкесін алдайды. Бұл көрініс үш күнге созылады.        Содан соңғы  күні ұлы намысқа тырысып, күн ұзаққа арба итеріп, базар да зат тасиды. Кешкісін...
«Жақсы көрші тапқаның - көп олжаға батқаның»
9 жыл бұрын
10704
Шамамен осыдан үш жүз жылдай бұрын Мөңке бидің айтқан мына жорамалы бүгінде іс жүзіне асып жатқандай;  «Бір-біріне қарыз бермейді, Шақырмаса, көрші көршіге кірмейді». Қарызын қоя тұрайық. Өйткені, кредиті есіне түсіп, қан қысымы жоғарылап кететіндерге зиянымыз тимесін. Қозғайын деп отырғанымыз. Көрші ақысы. Ақіретте Алла алдына барғанда ең бірінші кезекте «Көршіңізбен тату болдыңыз ба?» деп қоңсы ақысы сұралады екен. Ата бабамыз «Алыстағы ағайыннан жаныңдағы көрші артық» деп білген. Ия, ақиқатында күнделікті жүзбе-жүз жүздесіп, туыс-туғаныңнан артық...
Класс жетекшіңе шипажайға жолдама сыйла!
10 жыл бұрын
4969
Құрметті 10-20-30-40 жылдықтарға құлаққағыс!             Түнеугүні «20 жылдық» деп бір бауырымыз теңге іздеп жүр, жан ұшырып. Өзі жұмыссыз. Кластасс қыздары – 10 мың, ұлдары – 20 мыңнан жинап жатыр. Дым білмегендей бағдарламасын сұрап көрсем, жәшік-жәшік сыра алып, тауға демаламыз деп басын бастады. Кафедегі кездесулерін айтпай-ақ қояйын. Хош. Айтайын дегенім, 20 жылда бір класс жетекшісіне 450 теңгелік гүл сыйлайтын шәкірттер!          Білесіздер, бұрнағы...
«Жақсы әке жаман балаға қырық жыл азық»
10 жыл бұрын
15961
Күнделікті мінетін көлігіміз такси. Түрлі жүргүзушіні де жолаушыны да көресің.Түнеугүні қырықты алқымдаған таксист ағамызбен екеуара әңгіме өрбіп жатыр. Қастелеспесем қасындағы кісі көптен көрмеген кластасы. Қызды-қыздымен бала-шаға санына келіп жетті. Әлгі таксист ағамыз. Ұл-қызының жасы қанша да екенін және неше оқитынын білмеді. Бір білетіні. Былтыр үлкен ұлы мектеп бітіргенде алғаш рет бітіру кешіне қатысыпты. Оған дейін бірді-бір мәрте ата-ана жиналысы дегенге жоламапты. Әңгіме ауанынан байқағанымыз. Ағамыздың бар жұмысы осы темір тұлпарды тізгіндеп тиын-тебен табу. Дұрыс. Нәпақа табу...
«Аристон» алыңызшы ағайын!
10 жыл бұрын
5342
Тақырыбын оқып, жеке кәсіпкер екен деп қалмаңыз. Мақаланың жарнамаға еш қатысы жоқ. Жай ғана қарапайым қазақ баласының жанашыр жазбасы. Аристонды білмейтін жан жоқ шығар. Әйтсе де артық болмас, айта кетейін. Ол-су жылытқыш тұрмыстық техника. Бар болғаны 20-30 мың теңге көлемінде. Бұл су жылытқыш техниканың қадірін біліп қолданып жатқандар аз. Айтарымды «бісміллә» деп, бастайын. Бәлкім, берекесі болып, бәрі болмаса да біршамасы орнатып алар. Әңгіме арқауын ашықтай түссек. «Ақылды адамға иман парыз, иманды адамға ғибадат парыз»- деп, Абай атамыз айтқандай, адам...
Талқаны таусылды...
10 жыл бұрын
5446
     "Тәйт" мына тілші не деп тұр деп жазғырмаңыз. Ия, тақырыпта айтылғандай қазақта "Талқаны таусылды" деген сөз тіркесі бар. Дүниеден озғанға айтылады. Ақиқатын айтқанда, айдың-күннің аманында арғы дүниеге асығушылар көбейді. Жазбайым десем жаным тыныштанбады. Содан мақаланы қысқа-нұсқа қайырып жазуды ұйғардым. Себебі, қолдан жасалған қысқа ғұмырлар көбейіп кетті. Талқыға салып таразылайын дегенім -талқаны таусылған талайлардың тағдыры. Яғни-сұм суицид. Сонымен статистика сөйлейді. Әлем елдері бойынша Қазақстан алғашқылардың қатарында. Бірінші Шриланка елі. Хош. Сәл артқа...
Уацап пен Уақыт
10 жыл бұрын
6753
Үңілген жастардан, түңілетін заман туды. Бұрындары майл-ру мода еді. Бүгінде уацапсыз уақыты өтпейтіндер саны өсуде. Көшеде, көлікте, жұмыста, қоғамдық орында ұялы тұтқаға үңілгендерді көргенде, шын мәнінде қызметі қауырт екен деп ойлайсыз. Ақиқатында олар уақытын текке өткізіп жатқандарын біреу білер, біреу білмес. «Уацап». Бұл әлеуметтік желінің, басқаға қарағанда  мүмкіндігі мол. Әйтеуір болмады дегенде күніне 2-3 мәрте бас сұғады. Сондағысы достарының басты бетіне қандай сурет қойғанын бір сүзіп шығады. Әсіресе, бейнеролик. Оның ішінде; жасырын камераға түсірілген қысқа...
Немереңіз «ночёвка» да не істеп жүр?
10 жыл бұрын
5599
         Тақырыпқа тікелей қатысы болмаса да жанама әсері бар тәмсіл  сұрақпен бастайын. Егерде бір шопан "Менің қойларымды қасқыр бағады" десе, сенер ме едіңіз? Сауалдың мән-мағынасын оқи отыра түсінерсіз. Бүгінде тауға барып, табиғат аясында демалушылар саны артуда. Демалушылар дегенді дұрыс қолдандын ба әлде бұрыс қолдандын ба білмеймін. Өйткені, жәшік-жәшік сыра, арасында мойны сорайған ащы суын тығып алып баратыны тағы бар. Сонымен, ұлтаралық тілмен айтқанда "маёвка мен ночёвка" мәселесін сәл-пәл қозғап кетсек. Екеуі де бір ғой. Алайда. Екіншісі. Қона...
Әкеге қарап ұл өсер...
10 жыл бұрын
7849
Тақырып арқауы – отбасы, ошақ қасы. Шаңырақ жауапкершілігі – ерлі-зайыптының иығына теңдей жүктелген міндет. Оның ішінде, дастархан–әйелдің қаншалықты үй бикесі екенін көрсетеді. Десе де, ескеретін бір жайт бар. Әке–әулет басшы. Отбасы мүшелерінің тірегі, қамқоршысы. Жанұяда бала тәрбиесінде әкенің орны ерек. Әке тәрбиесі арқылы, балалардың өздеріне тән мінез-құлықтарын ерекше сергектікпен қалыптастыратыны айқын. Ұл бала үйдегі де, сырттағы да ер адамға қажет тағылымды, көбінесе әкесінен үйренуге ұмтылады. «Әкеге қарап ұл өсер»... Бүгінгі ұлдарымыздың...
Үйлену тойымдағы әсерлі өлең...
10 жыл бұрын
6635
Жүретін қызың бар ма?
10 жыл бұрын
5885
Біздің кезімізде бұл кәдімгідей ұялтатын һәм қызартатын сұрақ еді. Қазір қалыпты сауал. Тақырыпты созбаламай бірден әңгіме ауанына көшейін. Күнделікті мінетін көлігіміз такси. Оның ішіне түрлі көзқарастағы адам мінеді. Таяуда біз отырған таксиге жолай алпысты алқымдаған атамыз жайғасты. Артына бір бұрылып қарады да қасымда отырған екі ер оқушыға: «Қызың бар ма?»-деді.  Жылтың-жылтың еткен жас өрендер қызарақтап не айтарын білмеді. Атамыз жауап бермесіне қоймай, түрлі айла тәсілмен айтқызғысы келіп, сұрақтарды жаңбырша жаудырды. Не керек. Қос оқушы әбден састы. Тек 4-сыныпта...
Танымал блогтар
Абдусамат ҚасымАқшолпан НҰРДӘУЛЕТShynarӘбдіқадыр Біләлұлы САБЫРNurqanat BaizaqЕрболат АйтбайұлыМарфуға ШапиянБөгенбай ЗИЯЛЫСұлтан Жұмабекұлы Салтан СайранұлыKhan AliСұлтанбекқызы ҚұралайAru kyzАманкелді ҚУАНЫШҰЛЫЕрмек Ескожаjannur kokebaevaАмалхан ТөлебекCаттарӘлем СұлтаныАлма ТүсіпбековаHUSAMUDDINРоман БұрқашМақпал СембайДостықбек Адалбек
Тікелей эфир